Bu yazıyı, başlığını görerek okumaya başladıysan, öncelikle lütfen gözlerini kapat, derin bir kaç nefes al ve sonrasında hayatında neleri değiştirmek istediğini, neden değiştirmek istediğini bir düşün.
Değişimin gelişimin en önemli parçası olduğunu ve bunun bir süreç olduğunu bilmemize rağmen çoğumuz bazı şeyleri hızla değiştirmeye çalışıyoruz. Sonucunda başaramayınca da kendimizi suçluyoruz. Öncelikle kendini öğrenip, aslında ne istediğini ve bunu elde etmek için neleri değiştirmek istediğini keşfetmek için paylaşacağım metotları yapabilmenin unsurları; irade, intizam ve zamandır.
1- Ne içersen onu işersin
Bir şeyleri değiştirmek istiyorsan buna ilk olarak yediğin ve içtiğin şeylerden başlamalısın. Vücudunu ve beynini doğru beslersen onlar da sana yardımcı olacaktır. Çevrende sağlığına dikkat eden insanları bir hatırla; asla yaşını göstermeyen, pozitif ve kendine saygılı bireyler görmüyor musun? Düzenli spor yapma alışkanlığı da bu insanların hepsinde olduğunu da benim söylememe gerek yoktur sanırım.
2-Üzüm üzüme baka baka kararır
En fazla zaman geçirdiğin arkadaşlarını gözden geçir, sonra dön bir de kendine bak. Hepsinden bir şeyler var artık sende de. Olmak istediğin kişi ile hangileri seni yakınlaştırabilir, gelecekte yaşamak istediğin hayat için hangileri sana yardımcı olabilir ya da bu insanlar sana iyi olarak neleri sunuyorlar? Bunlara vereceğin cevabın olmayan insanlarla ilişkini bir gün keseceğini bilerek yaşa, şuan belki çok yakın arkadaşın olabilir ama o kişi ile uzaklaşma zamanı! Hayatımın en önemli kuralıdır; Para kazanma, insan kazan! Ama hangi insan ile ne kadar zaman geçireceğine de doğru karar ver. Hayal ettiğin hayatı yaşayabileceğin insanların olduğu etkinliklere katıldıkça çevrende seni hayaline ulaştıracak yeni arkadaşlar edinmiş olacaksın. Bu noktada da hızlı olabilmen için sana Ertuğrul Belen’in ‘Networking - Tanışma, Tanıştırma ve Tanınma Sanatı’ kitabını önerebilirim.
3-Ön mü yargı?
İnsanların çoğu ön yargıları yüzünden değişimin ve gelişimin kapılarını kapatıyor. Yaşam koçluğu yaptığım sırada en çok karşılaştığım durumlardan birisi; insanların karşılarına çıkan sorunlara çözüm üretmeye çalışmadan önce ‘yapamam ben bunu’ diyerek geçiştirmesiydi. Zaten bir şeye yapamam diye başlarsanız, yapamazsınız da. Beyin otomatik olarak kendini rahatlatır ve bu sürekli olduğunda da tembelleşir. Bu tarz durumlarda aklına kaçış yolu aramak yerine çözüm üretmeyi denemenin bir zararı olmayacağını hatırlat. Çözemezsen de sorun değil, en azından nasıl çözülemeyeceğini öğrenmiş olursun. Bir sonraki denemede de başarıya ulaşmak için bir tecrübe edinmiş olursun. Unutmayın değişimin önündeki en büyük engel kendimiziz!
4-Uyursun da büyürsün…
Uykunun hayatımızdaki yeri ve önemi ile ilgili zaten karşınıza çıkan zırvalıkları buradan tekrar etmeyeceğim. İster 6 saat uyuyun ister 8 saat. Önemli olan nasıl uyuduğun ve nasıl uyandığın. Kaslarımızın asıl spor yaparken değil dinlenirken geliştiği gibi aslında beynimiz de uyku halinde dinleniyorken gelişir. Biz de burada uyku halinin bilimsel yönlerini ele alarak, uyurken de üretebilmeyi, hayal kurabilmeyi ve yatarken geçirdiğimiz vakti hayatınızın en önemli bölümü haline getirmeyi inceleyeceğiz.
Beynimiz uyku periyodu boyunca 4 ana beyin dalgası üretir.(Delta, Teta, Alfa, Beta). En düşük beyin frekansı olan delta, en derin uyku halinde vardır. Bu evrede madde boyutu ile irtibat kesilir ve rüyasız ağır uyku olur. Beyin bu en derin uyku haline geçmeden önceki teta frekansı anında ise bilinçli rüyalar görülebilir ve telkinle çok sayıda bilgi kısa sürede öğrenilebilir. Uykuya dalma anını temsil eden alfa dalgaları ise rüyaların görülmediği, dış dünya ile bağın az da olsa devam ettiği bu anda yayılır. Uyanık olduğumuz ve kendimizi uyumaya hazırladığımız anda beynin ürettiği beta dalgaları da aslında günlük hayatta en fazla ürettiğimiz frekans. Şimdi bunların hayatımızı nasıl etkileyeceğine basit bir örnek ile göz atalım; televizyon karşısında uzandığın sırada uykunun geldiğini hissediyorsun(beta), için geçiyor ve haber kanalları beynini saçma sapan şeyler ile doldururken daldığın uykuda (alfa) artık derin uykuya geçiyor ve muhtemelen televizyonda o an dönen bir şeyi rüya olarak görüyorsunuz (teta) fakat beyin televizyonda rastgele yayınlanan saçma şeyler ve odaklanmadan uykuya dalması yüzünden en derin uyku haline geçtiğinde (delta) bilinçaltı gereksiz bir şekilde kirletilmiş olacağından uyandığında rüyalarını hatırlamayacak ve uykunun sana vermesi gereken dinlenme hissini tadamayacaksın. Bunun yerine yatağına yattığında kendini uykuya hazırlarken gününü analiz et, yarın neler yapacağını kendine hatırlat ve yapacağın şeyler ile ilgili hayal kur(beta). Hayal kurarken daldığın uykunda (alfa) verimli bir uyuma evresine geçmek ve rüyalarında belki de çözmek isteyeceğin şeyleri görmenin mümkün olacağı (teta) bir uyku geçirmiş olabilirsin. Uyku halinde hayal kurmanı sağlamak için başlangıçta Meditopia uygulamasını veya benzeri uygulamaları kullanabilirsin. Bir süre sonra kendi kendinize uykunu yönetebilmeyi de öğreneceğine ve daha mutlu sabahlara uyanacağına şüphen olmasın.
Elias Howe’un dikiş makinası icadı, Niels Bohr’un kuantum fiziğine öncülük eden Bohr Atom Modeli, Jacopo Alighieri’nin babası Dante Alighieri’nin ölümünden sonra İlahi Komedya’nın eksik parçalarını rüyasında keşfetmesi ve belki senin de hayatında rüyalarında gördüklerin sayesinde aydınlanmaların olmuştur. Hayatımızın üçte birine ayırdığımız uyku bölümüne vermemiz gereken değeri bu makalede bu kadar uzun yer vermem de yeterince açıklar niteliktedir sanırım.
5-Öğrendim, öğreniyorum, öğreneceğim
Çok sevdiğim ve ilk duyduğum andan itibaren hayat mottosu yaptığım bir Çin Atasözü aslında her şeyi özetliyor; Öğrenmek, akıntıya karşı yüzmek gibidir, ilerleyemediğiniz taktirde gerilersiniz.
Sonsuz bilginin olduğu bir evrende yaşıyoruz ve kendimizi bir konuda yeterli görmek gibi bir lüksümüz yok. Hatırlayın Kodak fotoğraf makinaları ve filmleri vardı eskiden ya da Nokia en popüler telefon markasıydı. Peki sonra ne oldu? Dünyanın önde gelen şirketleri inovasyondan uzak kaldı ve batma noktasına geldi. İşinin uzmanı da olsan bir yerlerde işin ile ilgili bir şeyler geliştiriliyor ve sen de bu konuda kendini geliştirmezsen bir gün gelir ve işini senden alacak birileri çıkar. Peki bireyler olarak biz sonsuz bilginin olduğu ve buna kolayca ulaşabildiğimiz dünyada hangi bilgilere odaklanacağımızı nasıl belirleriz? Asıl soru bu!
Her şeyi bilmeye çalışırsak emin ol hiç bir şeyi aklımızda tutamayız. Bunu bize alıştıran da malesef eğitim sistemimiz. Okul hayatımızda bizlere onlarca farklı ders anlatılırken ben bu derslerin hepsini bilen bir öğretmeni henüz görmedim(18 yıllık öğrenim hayatım boyunca). Bu konuda da kendimi sorgulamaya başladıktan sonra hiç bir dersi çok yüksek puan almak için çalışmadım. Bunun yerine öğrenme metotları üzerine kendimi geliştirdim ve üniversite hayatım boyunca dans yarışmalarına hazırlanırken, yaşam koçluğu yapmaya başladım, özel ders veriyorken aynı zamanda kendi organizasyon şirketimi de kurmuştum ve ben Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği okuyordum. Bunlar 20 yaşında birisi için Türkiye şartlarında yapması hiç de kolay şeyler olmasa gerek. Okulda bizlere şuan hatırlamadığımız, işimize yaramayacağını bildiğimiz bilgiler vermek yerine öğrenmeyi öğretseydiler şuan çok daha üretken bir toplum olabilirdik. Bu konu ile ilgili ayrı bir makale yazacağım fakat öğrenmeyi öğrenmek için temel adımları da vermek isterim;
Bir A4 kağıt al ve ortasından bir çizgi çek. Sol tarafındaki alana kendini bir ‘Cin Ali’ gibi çizerek(eğer çocuk ve eşin varsa onu da ekleyebilirsin, çünkü bu iki kriter senin öğrenme alışkanlıklarını değiştirecektir) altına şuan hakkında derinlemesine muhabbet edeceğin konuları yaz ve sonra daha az derinlemesine bildiğin konuları sırala ve en alt sıralara da keşke şuan öğrenseydim dediğin konuları yaz. Şimdi de A4 kağıdımızın sağ tarafına 5 yıl sonra hayal ettiğin kendini çizmeye başlayalım(eğer hayal ettiğin 5 yıl sonrasında çocuk ve eşin varsa onu da yanına ekleyebilirsin, çünkü bu iki kriter senin öğrenme alışkanlıklarını değiştirecektir). Sol taraf için yaptığın listeyi sağ taraf tekrar yap ve daha sonra da bu iki resim arasında bağlantılar kur. Öğrenme önceliklerini belirlerken öncelikle bugüne odaklan ve yukarıdan aşağıya bir şekilde öğrenmek istediğin konular hakkında araştırmalar yap, kendini geliştirmeye başla. Burada 5 yıl sonraki seni çizmenin amacı da kendine motivasyon yaratmanız. TED TALKS konuşmacılarından Patti Dobrowolski’nin Draw Your Future adlı konuşması bölümü daha iyi anlamanız için harika bir içerik. Ne için çalıştığını bilirsen, öğrenmekten zevk alırsın ve emin ol hayalini gerçekleştirmenin zevkini alırsan, seni kendin bile tutamazsın.
Comments